Boğaz ve burun spreyi orucu bozar mı? Ağza ve buruna sprey sıkınca oruç bozulur mu Diyanet?
Bilindiği üzere orucun bozulması yeme içmeye ve belirli durumlara bağlıdır. Ramazan ayında en çok merak edilenler arasında, burun ve boğaz için kullanılan spreylerin orucu bozup bozmadığıdır. Ağızdan ve burundan alınmasıyla mide ulaşan her şeyin orucu bozduğu biliniyor. Fakat kimileri Ramazan ayında hastalanabiliyor ve boğaz ağrısı için boğaz spreyi kullanmak isteyebiliyor. Bazıları ise astım rahatsızlığı için ağız spreyi kullanabiliyor. Yine burun tıkanıklığı veya grip, soğuk algınlığı gibi durumlarda da sıklıkla burun spreyi kullanılabiliyor. Peki, Boğaz ve burun spreyi orucu bozar mı? Ağza ve buruna sprey sıkınca oruç bozulur mu Diyanet?
BOĞAZ VE BURUN SPREYİ ORUCU BOZAR MI?
Diyanet’in, ağız kokusunu önlemek için ağız spreyi kullanmanın oruca zarar verip vermediği konusunda açıklaması şöyle:
“Ağız ve burundan alınıp mideye ulaşan her şey orucu bozar. Bu itibarla, ağız kokusunu önlemek veya diş ağrısını gidermek maksadı ile ağza sıkılan sprey ve benzeri maddeler yutulur da mideye ulaşırsa orucu bozar, yutulmazsa bozmaz.
Günümüzde üretilen sakızlarda, ağızda çözülen katkı maddeleri bulunduğundan, ne kadar dikkat edilirse edilsin bunların yutulmasından kaçınmak mümkün değildir. Bu sebeple bu tür sakız çiğnemek orucu bozar (İbn Âbidîn, Reddü’l-muhtâr, 2/416-417). Öte yandan, hangi sakızın orucu bozmayan türden olduğu bilinemeyeceğinden oruçlu iken sakız çiğnemekten sakınılmalıdır.”
ASTIM HASTALARININ AĞIZ SPREYİ ORUCU BOZAR MI?
Astım hastalarının kullandığı ilaçlı spreylerin orucu bozup bozmadığı konusunda ise Diyanet’in açıklaması şu şekilde:
“Astımlı hastaların, rahat nefes almalarını sağlamak amacıyla ağza püskürtülen oksijenli ilaç, orucu bozmaz.
Nefes açıcı sprey kullanmak zorunda kalan astım hastası oruç tutmayabilir. Daha sonra iyileşince tutamadığı günleri kaza eder. İyileşme ümidi kalmamışsa, o takdirde tutamadığı günler sayısınca fidye verir. Bir fidye, Ramazan’da bir kişi için verilen bir fitre miktarıdır.
Ancak nefes darlığı dışında oruç tutmaya engel başka sağlık problemi bulunmayan astım hastaları, soluk almayı rahatlatacak özel spreyi ağızlarına püskürterek oruç tutabilirler. Ağza püskürtülen bu ilaçlar orucu bozmaz. Çünkü bu spreyden bir kullanımda 1/20 ml gibi çok az bir miktar ağza sıkılmaktadır. Bunun da önemli bir kısmı ağız ve nefes boruları cidarları tarafından emilip yok olmaktadır. Bundan geriye kalan miktarın tükürükle mideye ulaştığı konusunda ise kesin bir bilgi yoktur.
Abdest alırken ağızda kalan su ile kıyaslandığında, bu miktarın çok az olduğu görülmektedir. Oruçlunun, abdest alırken ağzına aldığı sudan kalan miktarın mideye ulaşması hâlinde orucun bozulmayacağı konusunda hadis-i şerifler vardır (Ebû Dâvûd, Savm, 33 [2385]). Bu konuda icma oluşmuştur.
Ayrıca, misvaktan bazı kırıntıların ve kimyevi maddelerin mideye ulaşması kaçınılmazdır. Hâl böyle iken Hz. Peygamber’in (s.a.s.) oruçlu olarak misvak kullandığı, sahih hadis kaynaklarında yer almaktadır (Buhârî, Savm, 27 [bâb başlığı]; Ebû Dâvûd, Savm, 26 [2363]; Tirmizî, Savm, 29 [725]). Diğer taraftan, “Kesin olarak bilinen, şüphe ile bozulmaz.” kaidesi gereğince, mideye bir şeyin ulaşıp ulaşmadığı konusundaki şüphe ile de oruç bozulmaz. Bu itibarla astımlı hastaların, rahat nefes almalarını sağlamak amacıyla ağza püskürtülen oksijenli ilaç, orucu bozmaz.”
8, 11, 13 yaşındaki çocuklar oruç tutabilir mi? Oruç kaç yaşında farzdır Diyanet?
BURUN SPREYİ VE BURUN DAMLASI ORUCU BOZAR MI?
Tedavi amaçlı burun spreyleri orucu bozmaz. Burun damlasının orucu bozup bozmadığı konusunda Diyanet İşleri’nin açıklaması ise şöyle:
“Tedavi amacıyla burna damlatılan ilacın bir damlası, yaklaşık 0,06 cm3’tür. Bunun bir kısmı da burun çeperleri tarafından emilmekte, çok az bir kısmı mideye ulaşmaktadır. Bu da mazmazadan (ağzı su ile çalkalamadan) sonra ağızda kalan rutubette olduğu gibi orucu bozacak düzeyde görülmemiştir. Kaldı ki bu işlem yeme içme yani gıdalanma anlamı da taşımamaktadır. Dolayısıyla burun damlası orucu bozmaz (DİYK 22. 09. 2005 tarihli karar).”
