Gazze’de iki yıl süren ağır çatışmaların ardından taraflar 29 Eylül’de ABD’nin arabuluculuğunda ateşkes anlaşmasına imza attı.
Gazze’de ateşkes gerçekten kalıcı mı? Trump’ın hamlesi bölgede dengeleri değiştirir mi?
İsrail ve Hamas arasında imzalanan ateşkes anlaşmasıyla Gazze’de silahlar sustu. Ancak bölgede kalıcı barışın sağlanması büyük oranda ABD Başkanı Donald Trump’ın tutumuna bağlı. İsrail kabinesi, Gazze’de ateşkes anlaşmasını onayladı. Uzmanlar, İsrail’in geçmişteki ihlallerine dikkat çekerek sürecin kırılgan olduğuna vurgu yapıyor.
Türkiye, Katar ve Mısır’ın garantör olarak yer aldığı plan; İsrail’in belirlenen hatta çekilmesini, esir değişimini ve uluslararası güçlerin Gazze’de konuşlanmasını içeriyor. Ancak İsrail’in önceki uzlaşılarda olduğu gibi bu anlaşmayı da ihlal etme ihtimali bölgede endişe yaratıyor.
GAZZE’DE ATEŞKESİN GELECEĞİ TRUMP’A MI BAĞLI?
ABD Başkanı Donald Trump’ın, anlaşmayı “Nobel Barış Ödülü hedefiyle” şekillendirdiği iddiaları konuşuluyor.
Uzmanlar, Trump’ın Netanyahu hükümetine baskı yapmasının sürecin en kritik noktası olduğunu belirtiyor. Ancak Trump’ın iç siyasette karşılaşabileceği baskılar, İsrail lobisinin etkisi ve ABD içindeki dengeler, ateşkesin ömrünü belirleyecek unsurlar arasında görülüyor.
İSRAİL’İN GEÇMİŞTEKİ İHLALLERİ ENDİŞE YARATIYOR
Dr. Abdullah Erboğa’ya göre, İsrail geçmişte imzaladığı tüm anlaşmalarda verdiği sözleri yerine getirmedi.
Oslo Anlaşmaları dahil birçok uzlaşının Tel Aviv tarafından ihlal edilmesi, yeni ateşkesin de kısa sürede bozulabileceği yönünde kaygı oluşturuyor. Uzmanlar, İsrail’in “revizyonist” politikalarından vazgeçmediği sürece kalıcı barışın mümkün olmayacağı görüşünde birleşiyor.
TÜRKİYE, MISIR VE KATAR GARANTÖR OLDU
Ateşkes sürecinde Türkiye, Mısır ve Katar’ın garantör ülkeler olarak yer alması, bölgede yeni bir güvenlik mekanizmasının kurulması açısından önem taşıyor. Üç ülkenin diplomatik çabaları sayesinde insani yardımların bölgeye ulaşması bekleniyor. Ancak İsrail’in olası provokatif adımlarının süreci yeniden çıkmaza sürükleyebileceği belirtiliyor.
KALICI BARIŞ MÜMKÜN MÜ?
Uzmanlara göre Gazze’de kalıcı bir ateşkesin sağlanması, İsrail üzerindeki uluslararası baskının artmasına bağlı.
ABD’nin kararlı bir tutum sergilememesi halinde, İsrail’in askeri operasyonlarına yeniden başlaması olasılığı yüksek. Bölgedeki dengeler değişmedikçe Gazze’deki ateşkesin uzun ömürlü olmayacağı ifade ediliyor.
*Metinde yer alan bilgiler, AA Analiz bölümünde Dr. Abdullah Erboğa tarafından kaleme alınan “Gazze'de ateşkes kalıcı olabilecek mi?” başlıklı analiz yazısından alınmıştır.